انواع اختلالات خواب

خواب یکی از اصلی ترین نیازهای انسان است که فایده های روحی و جسمی را برای انسان به ارمغان می آورد، ازجمله تقویت حافظه،افزایش تمرکز، کاهش استرس، کمک به ثابت نگه داشتن وزن و…. بعضی از مردم به آسانی خواب‌شان می‌برد، اما بقیه افراد به‌خواب رفتنشان چندین ساعت طول می‌کشد یا چندین بار در طول خوابشان بیدار میشوند نداشتن خواب کافی یا باکیفیت، می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری را برای انسان ایجاد کند. شاید شما بتوانید اثرات ظاهری یک یا چند شب بی‌خوابی را با چرت زدن در وسط روز و چند لیوان قهوه ازبین ببرید، اما اگر این مشکل دائمی یا مزمن شود، آن موقع کنترل اوضاع از دستتان خارج میشود. درصد زیادی از مردم با نوعی اختلال خواب دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اگر شما هم جزء این افراد هستید یا کسی را می‌شناسید که مدت‌هاست از بی خوابی و اختلالات خواب شکایت می‌کند، میتوانید از مطالبی که در اینده میگوییم استفاده کنید.

اختلالات خواب به چه می گویند؟

اختلالات خواب، شرایطی هستند که بر توانایی خوابیدن با کیفیت به‌طور منظم تأثیر می‌گذارند. این اختلالات چه در اثر یک مشکل سلامتی ایجاد شوند، چه به‌خاطر استرس زیاد باشد، روزبه‌روز شایع‌تر می‌شوند.

میتوان گفت بیشتر افراد گاهی‌اوقات به‌علت استرس، برنامه‌های فشرده و مشکلات بیرونی، مشکلات خواب را تجربه می‌کنند. میتوان گفت اگر این مشکلات به‌طور منظم اتفاق بیوفتد در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کنند و میتوان اسم آن را اختلال خواب گذاشت.

بسته به نوع اختلال خواب، افراد ممکن است به‌سختی به‌خواب بروند و در طول روز احساس خستگی مفرط داشته باشند. کمبود خواب می‌تواند روی خلق‌وخو، تمرکز، انرژی و سلامت تاثیرات منفی گسترده ای بگذارد.

در برخی موارد، اختلالات خواب می‌توانند خبر از یک مشکل سلامتی جسمی یا روحی داشته باشد. این‌گونه مشکلات خواب معمولا با درمانِ علت زمینه‌ای حل می‌شوند. هنگامی‌که اختلالات خواب در اثر یک بیماری دیگر ایجاد نشده باشند، روش درمانی شامل درمان دارویی و تغیر سبک زندگی می باشد.

علامت های اختلال خواب چیست؟

یادمان باشد علامت ها می‌توانند بسته به شدت و نوع اختلال خواب، متفاوت باشند. همچنین اگر اختلالات خواب درنتیجه‌ی یک بیماری دیگر به‌وجود آمده باشند، ممکن است علائم مختلف و متنوعی از خود نشان دهد. بااین‌حال از علامت های این اختلال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

•  اِشکال در به‌خواب رفتن یا در
• خواب ماندن؛
• تحریک پذیری و اضطراب
• نداشتن تمرکز
• احساس خستگی و کسل بودن در طول روز
• افسردگی

چه عواملی باعث اختلالات خواب می‌شود؟

شرایط، بیماری‌ها و اختلالات بسیاری وجود دارند که می‌توانند باعث بروز این اختلالات شوند. در بسیاری از موارد، اختلالات خواب درنتیجه‌ی یک مشکل سلامتی زمینه‌ای به‌وجود می‌آیند.

■نوکتوریا

نوکتوریا یا تکرر ادرار شبانه ممکن است باعث شود چندین بار در طول شب از خواب بیدار شوید و مجبور به دستشویی رفتن شوید که همین در خواب‌تان اختلال ایجاد می‌کند. عدم توازن هورمونی و بیماری‌های دستگاه ادراری می‌توانند در ایجاد این وضعیت نقش داشته باشند. اگر تکرر ادرار شما با خونریزی یا درد همراه است، حتما به پزشک مراجعه کنید.

■درد مزمن

درد ثابت و دائمی می‌تواند به‌خواب رفتن را دشوار کند. حتی ممکن است پس از به‌خواب رفتن، شما به خاطر درد از خواب بیدار شوید. برخی از شایع‌ترین علل درد مزمن عبارت‌ هستند از:

سندروم خستگی مزمن
فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن)
آرتروز
بیماری التهابی
کمردرد مداوم
سردرد مداوم

در بعضی از موارد ، درد مزمن ممکن است با اختلالات خواب تشدید شود. به‌عنوان مثال پزشکان بر این باورند که پیشرفت فیبرومیالژیا ممکن است با مشکلات خواب مرتبط باشد.

■مشکلات تنفسی و آلرژی

آلرژی‌ها، سرماخوردگی ها و عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی می‌توانند نفس کشیدن را در طول شب دشوار کنند. ناتوانی در تنفس ازطریق بینی میتواند بر روی کیفیت خواب شما اثر بگذارد.

■استرس و اضطراب

استرس و اضطراب، اکثرا بر کیفیت خواب تأثیر منفی می‌گذارند. در این شرایط به‌خواب رفتن یا خواب طولانی و باکیفیت برای شما دشوار می‌شود. کابوس دیدن، حرف زدن در خواب یا راه رفتن در خواب نیز از جمله عواملی است که بر روی برهم خوردن خواب شما تاثیرگذار است.

آیا اختلالات خواب انواع مختلفی دارد؟

اختلالات خواب انواع مختلفی دارد که برخی از آنها ممکن است به‌دلیلِ مشکلات سلامتی زمینه‌ای ایجاد شوند‌.

۱. بی خوابی

اصطلاح بی‌خوابی زمانی به کار برده میشود که ناتوانی در به‌خواب رفتن یا در خواب ماندن وجود داشته باشد. بی‌‌خوابی می‌تواند به‌خاطر پرواززدگی (jet leg)، استرس و اضطراب و هورمون‌ها یا مشکلات گوارشی مختلفی ایجاد شود؛ همچنین ممکن است خبر از یک بیماری دیگر باشد. بی‌خوابی برای سلامت کلی و کیفیت زندگی شما بسیار مضر است و می‌تواند باعث بروز مشکلاتی از جمله مشکلات زیر شود:

اِشکال در تمرکز
تحریک‌پذیری
افسردگی
افزایش وزن
ایجاد اختلال در عملکرد

میتوان گفت سه نوع بی‌خوابی وجود دارد:

مزمن: هنگامی‌که بی‌خوابی به‌طور منظم برای حداقل یک ماه اتفاق میوفتد.

متناوب: هنگامی‌که بی‌خوابی به‌صورت دوره‌ای اتفاق می‌افتد.

گذرا: هنگامی‌که بی‌خوابی در هر بار فقط برای چند روز رخ میدهد.

۲.سندروم پای بی‌قرار

سندروم پای بی‌قرار (RLS) زمانی است که نیاز شدید به تکان دادن پاها احساس میشود. این نیاز گاهی‌اوقات با حس مورمور شدن و سوزش در پاها همراه است. درحالی‌که این علائم می‌توانند در طول روز اتفاق بیفتند، اما در شب بسیار شایع‌تر هستند. RLS اغلب با مشکلات سلامتی خاص ازجمله ADHD و بیماری پارکینسون مرتبط است، اما علت دقیق آن مشخص نیست.

۳. آپنه‌ی خواب

آپنه‌ی خواب بروز وقفه‌های تنفسی در طول خواب شما است. این یک وضعیت پزشکی جدی است که باعث میشود بدن اکسیژن کمتری دریافت کند و همچنین می‌تواند شما را در طول شب از خواب بیدار کند.

۴.پاراسومنیاها

پاراسومنیاها، گروهی از اختلالات خواب هستند که باعث حرکات و رفتارهای غیرطبیعی در مدت زمان خواب شمل می‌شوند. آنها عبارت‌اند از:

حرف زدن در خواب
راه رفتن در خواب
کابوس‌های شبانه
شب‌ادراری
دندان قروچه

چگونگی تشخیص اختلال خواب!

پزشک شما اول یک معاینه‌ی جسمانی انجام خواهد داد و اطلاعاتی در مورد علائم و سابقه‌ی پزشکی شما جمع‌آوری می‌کند. همچنین ممکن است آزمایش‌های مختلفی را برای شما تجویز کند، که عبارت است از:

پلی‌سومنوگرافی (تست خواب): روشی است مربوط به خواب که سطوح اکسیژن، حرکات بدن و امواج مغزی را برسی می‌کند تا مشخص کند که آنها چگونه باعث اختلال در خواب می‌شوند.

الکتروانسفالوگرام: آزمایشی که فعالیت الکتریکی را در مغز مورد بررسی قرار میدهد و هرگونه مشکلات احتمالی مربوط به این فعالیت را شناسایی می‌کند.

آزمایش خون ژنتیک: یک آزمایش خون که معمولا برای تشخیص نارکولپسی و بقیه مشکلات سلامتی زمینه‌ای استفاده میشود که ممکن است موجب بروز مشکلات خواب شوند.

چگونگی درمان اختلالات خواب!

تغییرات سبک زندگی

ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند کیفیت خواب مارا افزایش دهد ؛ به‌خصوص هنگامی‌که به همراه درمان‌های پزشکی انجام شود. برخی از این تغیرات عبارت است از:

گنجاندن سبزیجات و ماهی بیشتر در رژیم غذایی‌تان و کاهش مصرف قند (شکر)
داشتن برنامه‌ی خواب منظم و پایبندی به آن
نوشیدن آبِ کمتر قبل از خواب
کاهش استرس به وسیله ورزش
کاهش مصرف تنباکو و الکل
خوردن وعده‌های کم کربوهیدرات کوچک‌تر قبل از خواب

درمان‌های پزشکی

درمان پزشکی برای اختلالات خواب عبارت است از:

مکمل‌های ملاتونین
داروی آلرژی یا سرماخوردگی
قرص های خواب آور
داروهای مربوط به مشکلات سلامتی زمینه‌ای
دستگاه تنفس یا جراحی ک معمولا برای آپنه است

یادمان باشد خوابیدن و بیدار شدن در ساعات معین می‌تواند کیفیت خواب شما را به‌طور قابل‌توجهی بالا ببرد .

چشم‌اندازی از اختلالات خواب

اثرات اختلالات خواب می‌توانند آن‌قدر مضر باشند که شما به کمک فوری نیاز پیدا کنید. متأسفانه حل مشکلات خواب طولانی‌مدت نیازمند زمانی بیشتری است . بااین‌حال اگر برنامه‌ی درمانی‌تان را به‌ طور منظم دنبال کنید و با پزشک‌تان در ارتباط باشید، می‌توانید راهی برای غلبه بر این مشکل و داشتن خوابی با کیفیت بهتر پیدا کنید.